PROM
Epidemioloog en optometrist Petra Rausch heeft in haar promotie onderzoek een PROM ontwikkeld die computer adaptief kan worden afgenomen in de oogheelkundige praktijk. In plaats van een lange vragenlijst, bepaalt een algoritme welke vragen van belang zijn voor de patiënt, zodat de belasting laag is. De vragenlijst heet CAT-EyeQ en kan worden ingezet als monitoring instrument bij de anti-VEGF poli’s alwaar hij is gevalideerd onder ruim 700 patiënten met macula oedeem.
Financiering
Bayer BV
Periode
2019-2023
CAT-EyeQ studie
Waarom doen we deze studie?
De aanzienlijke impact van het hebben van een visuele beperking op kwaliteit van leven en psychosociaal functioneren is bekend. Retinale exsudatieve aandoeningen zoals ‘natte’ leeftijdsgebonden maculadegeneratie en macula oedeem bij diabetische retinopathie zijn de belangrijkste oorzaken van visusverlies bij ouderen. Er is tot op heden geen genezing mogelijk, maar anti-VEGF, het middel dat vaatlekkage vermindert en vaatnieuwvormingen afremt, wordt bij deze patiënten in het oog geïnjecteerd volgens een individueel afgestemd intervalpatroon. De behandelingseffecten variëren sterk per patiënt: voor ca. een derde leiden deze injecties tot een substantiële verbetering van het zicht, maar voor een derde zijn de middelen minder effectief en vermindert het zicht progressief. Naar schatting zullen er in 2020 jaarlijks 65.000 personen zijn die meermalen per jaar anti-VEGF krijgen toegediend. De samenwerking tussen de anti-VEGF klinieken en visuele revalidatie is echter nog niet vanzelfsprekend.
Patiënt gerapporteerde uitkomstmaten (PROMs) zijn ontwikkeld om de impact van beperkingen te meten en worden gebruikt voor evaluatie van behandelingen en om de patiënt-arts communicatie te verbeteren. Ze zijn inmiddels een belangrijke indicator van kwaliteit van zorg. In de anti-VEGF klinieken wordt het patiëntperspectief momenteel anekdotisch meegenomen en nog niet gestructureerd uitgevraagd in een digitale omgeving. Echter, er is inmiddels draagvlak voor het inzetten van een PROM als computer adaptieve test (CAT), de CAT-EyeQ genaamd, om het patiënten-perspectief structureel te belichten voor deze patiëntengroep. Implementatie van de CAT-EyeQ als patiënt gerapporteerde uitkomstmaat ingebouwd in een digitale tool moet ertoe leiden dat de evaluatie van behandeleffecten, gedeelde besluitvorming en patiënt-arts communicatie wordt geoptimaliseerd en dat verwijzing naar visuele revalidatie meer vanzelfsprekend zal zijn.
Wat is het doel?
Het doel van dit onderzoek is te bewerkstellingen dat gebruik wordt gemaakt van zowel klinische als patiënt gerapporteerde uitkomstmaten die in een digitale tool worden geïmplementeerd, zodat de behandelevaluatie, gedeelde besluitvorming, patiënt-arts communicatie en verwijzing naar visuele revalidatie wordt geoptimaliseerd. Subdoelen zijn het:
- vertalen van de Impact of Vision Impairment Profile ((IVI) Vision-related quality of life questionnaire) en het beoordelen van de content validiteit van deze vertaalde vragenlijst;
- Het aanvullen van de Nederlandse IVI met items die visus-gerelateerde kwaliteit van leven meten om zo de item colletie uit te breiden, vervolgens het kalibreren van de IVI in een cross-sectioneel en longitudinaal onderzoek en het ontwikkelen van het CAT algoritme;
- Het uitvoeren van simulaties van de computer adaptieve test van de EyeQ, om te onderzoeken welke regels moeten worden ingesteld om de prestaties van de computer adaptieve test van de EyeQ in de klinische praktijk te optimaliseren;
- Onderzoeken van succesfactoren en barrières voor implementatie van de CAT in kwalitatief onderzoek met als doel de evaluatie van behandeleffecten, gedeelde besluitvorming, patiënt-arts communicatie en verwijzing naar visuele revalidatie te optimaliseren, alsmede het onderzoeken van de effecten van implementatie op deze aspecten.
Hoe voeren we deze studie uit?
Er wordt gebruik gemaakt van kwalitatieve, cross-sectionele (baseline) en longitudinale data om de (sub)doelstellingen te bereiken. Patiënten (N=700) die monoculair of binoculaire anti-VEGF injecties ontvangen voor exsudatieve retinale aandoeningen die potentieel een ernstige visuele beperking veroorzaken zoals MD, diabetisch macula oedeem, vaatocclusies, werden uitgenodigd voor het onderzoek. Op basis van COSMIN standaarden voor onderzoek naar de psychometrische aspecten volgen wij de volgende stappen:
De vertaling werd uitgevoerd door een professioneel instituut met ervaring in patiënt gerapporteerde uitkomsten. Er werd een cognitieve debriefing met patiënten (N=10) gedaan. Het doel hiervan was om verkeerde interpretatie van items of ambiguïteit te vermijden. Dit werd gedaan met de “hardop-denk” methode. De resultaten zijn reeds gepubliceerd.
De kalibratie van de verzameling van items (EyeQ itembank) is uitgevoerd met Item Response Theory analysetechnieken. Hiermee zijn de 46 vragen van de itembank op een schaal geplaatst en kan het instrument gebruikt worden voor het meten van visus-gerelateerde kwaliteit van leven bij patiënten met exsudatieve netvliesaandoeningen (zoals natte macula degeneratie, diabetisch macula oedeem en macula oedeem als gevolg van een bloedvatafsluiting. De resultaten van deze kalibratiestudie zijn reeds gepubliceerd.
Vervolgens hebben we verschillende computer adaptieve tests uitgevoerd met de EyeQ itembank. Met computer adaptief testen (CAT) selecteert een algoritme de vragen (uit de itembank) die aan de patiënt worden gesteld. Dit gebeurd op basis van het antwoord dat de patiënt geeft op de vorige vraag. Hiermee kan op een zeer efficiënte manier (gemiddeld zijn er 6-8 vragen zijn nodig om te beantwoorden, waarbij een betrouwbare score bepaald kan worden) en op een patiënt-individuele manier de visus-gerelateerde kwaliteit van leven gemeten worden. Door verschillende CATs te simuleren, waarbij verschillende ‘stopregels’ voor het algoritme zijn toegepast, is onderzocht wat de optimale condities zijn om de CAT te gebruiken. De resultaten van de CAT simulaties zijn reeds gepubliceerd.
In 2022 hebben we een implementatieonderzoek uitgevoerd. Hierin onderzochten we wat de bruikbaarheid is van de CAT-EyeQ en wat belemmerende en bevorderende factoren zijn voor het gaan gebruiken van het instrument in de oogheelkundige praktijk. Dit was een kwalitatief onderzoek, waarbij zowel patiënten en professionals geïnterviewd zijn en waar in de laatste fase de CAT-EyeQ gebruikt is in twee oogheelkundige klinieken in Nederland (pilotstudie). De resultaten van dit onderzoek zullen op korte termijn worden gepubliceerd. Ook is er een implementatieplan beschikbaar met adviezen voor het op grote schaal gaan gebruiken van de CAT-EyeQ in de oogheelkundige praktijk.
Promotores
Prof.dr. Ger van Rens, Prof.dr. Ruth van Nispen, Dr. Frank Verbraak
Verschenen publicaties
